A
A

Gablota 6

Orszak husarski

Gabloty związane z turniejem w Europie prowadzą do husarskiego orszaku hetmańskiego (łuskowa zbroja hetmana widoczna jest w dalszej części sali). Wielkie wjazdy husarskie, obfitujące w bogate uzbrojenie i piękne konie były przedłużeniem europejskiej tradycji turniejowej, o podobnym, ceremonialnym ale i propagandowym znaczeniu. Podkreślają to również reprodukcje grafik, towarzyszące opisom orszaku, pokazujące modę na turnieje na dworach europejskich a równocześnie recepcję Polaków, jako bogatego ale i egzotycznego narodu w wieku XVII. To także ważne miejsce na wystawie, ukazuje bowiem husarię paradną, a nie bojową. Taka właśnie zachwyciła świat w wiekach XVI-XVIII i przetrwała w powszechnej pamięci. Utrwalona w XIX wieku w literaturze i sztuce stała się przedmiotem silnej, narodowej mitologizacji.

1. Koń hetmański

1. Koń hetmański

  • Siodło i rząd koński według tradycji po hetmanie Stefanie Czarnieckim (1599-1655)

Imperium Osmańskie, 2. ćw. XVII w. i 1718-1720 (haft na siodle)

Drewno, kora, aksamit, nić metalowa srebrna, nić bawełniana, skóra, pióro ptasie, nefryt, macica perłowa, turkus, turmalin, heliotrop, srebro, złoto, mosiądz, haftowanie, repusowanie, wybijanie, kameryzacja, inkrustacja

Dar Gminy Krakowa z okazji jubileuszu Muzeum Narodowego w Krakowie

Zakupione przez Gminę od Gustawa Soubis-Bisiera z Warszawy za 4500 rubli, 1910. Drogą spadku przeszło z Czarnieckich na Lubowidzkich i Zaleskich

 

pod siodłem:

  • Czaprak na konia z rzędu należącego wg tradycji do hetmana Stefana Czarnieckiego

Imperium Osmańskie, XVII w.

Płótno, aksamit, nić metalowa srebrna, nić metalowa złota, złoto, masa perłowa, nefryt, turkus, granat, ametyst, heliotrop, kamień jubilerski syntetyczny i imitacje (szmaragd), inkrustacja, kameryzacja, haftowanie

Dar Gminy Krakowa z okazji jubileuszu Muzeum Narodowego w Krakowie

Zakupione przez Gminę od Gustawa Soubis-Bisiera z Warszawy za kwotę 4500 rubli, 1910 r. Wcześniej drogą spadku przeszło z Czarnieckich na Lubowidzkich i Zaleskich

WIĘCEJ W KATALOGU CYFROWYM MNK

 

przy głowie:

  • Buńczuk

Imperium Osmańskie, 1. poł. XVII w.

Włosie, nefryt, turkus, nić metalowa złota, srebro, złoto, repusowanie, cyzelowanie, inkrustacja, kameryzacja, złocenie

Dar Gminy Krakowa z okazji jubileuszu Muzeum Narodowego w Krakowie

 

  • Czambon

Imperium Osmańskie, XVII-XVIII w.

Srebro, zdobienie niellem, rytowanie, złocenie

 

troczone do siodła:

  • Koncerz z pochwą

Imperium Osmańskke, XVII w.

Żelazo, srebro, jaszczur, drewno, nefryt, macica perłowa, złoto, ametyst, kamień jubilerski syntetyczny i imitacje, kucie, złocenie, kameryzacja, inkrustacja

Z dawnej zbrojowni Piotra Moszyńskiego w Krakowie

 

  • Kałkan

Imperium Osmańskie, XVII w.

Żelazo, jedwab, nić jedwabna, nić metalowa, złoto, szycie, kucie, farbowanie, inkrustacja

Dar Władysława Józefa Fedorowicza, 1922

 

  • Para pistoletów z zamkiem skałkowym

Francja lub Niemcy, XVII/XVIII w.

Żelazo, mosiądz, drewno, złoto, kucie, złocenie, odlewanie, rytowanie

Depozyt Akademii Umiejętności, 1896

2. Koń malowany w bród

2. Koń malowany w bród

  • Elementy rzędu końskiego (ogłowie, podpiersień, podogonie, nachrapnik, wodze)

Polska, 1. poł. XVIII w.

Złoto, mosiądz, skóra, złocenie, rytowanie, wybijanie

Z dawnej zbrojowni Tarnowskich w Dzikowie

 

  • Siodło z czaprakiem i parą olster na pistolety

Polska, 1. poł. XVIII w.

Żelazo, aksamit, drewno, złoto, skóra, miedź, nić bawełniana, nić metalowa srebrna, haftowanie, rytowanie, cyzelowanie, złocenie

Z kolekcji Emeryka Hutten-Czapskiego, dar rodziny, 1903 oraz dawna zbrojownia Piotra Moszyńskiego w Krakowie

 

  • Para strzemion

Europa, XVIII w.

Żelazo, kucie, wybijanie

Dar Edwarda Goldsteina, 1909

 

  • Pistolety z zamkiem skałkowym

Francja (?), między 1740-1760

Żelazo, mosiądz, ołów, krzemień, drewno, róg, inkrustacja, rzeźbienie, trawienie, rytowanie, złocenie

Dar Erazma Barącza, 1922

Husarz na koniu

Husarz na koniu

  • Półzbroja husarska

Polska, XVIII w.

Żelazo, mosiądz, kucie, wybijanie, ażur, repusowanie

Poprzednio własność rodziny Wielogłowskich z Owieczki (pow. sądecki)

 

  • Kolczuga

Polska, XVII w.

Żelazo, kucie, nitowanie

 

  • Szabla w typie węgiersko-polskim z pochwą

Polska lub Węgry, XVII w.

Żelazo, drewno, żelazo, skóra, kucie, wybijanie, ażur

Dar Feliksa „Mangghi” Jasieńskiego, 1920

 

  • Kopia husarska

Polska, XVIII w.

Drewno, farba, żelazo, malowanie, kucie

Pierwotnie należała do zespołu kopii husarskich z zamku w Podhorcach, następnie w pałacu Sanguszków w Gumniskach. Miała należeć do chorągwi husarskiej Rzewuskich

Własność Muzeum Okręgowego w Tarnowie

 

  • Skrzydło husarskie

(rekonstrukcja współczesna)

 

3. Koń buńczucznego

3. Koń buńczucznego

  • Elementy rzędu końskiego (ogłowie, podpiersień, podogonie)

Imperium Osmańskie, XVIII w.

Żelazo, skóra, srebro, złoto, złocenie, wybijanie, repusowanie, rytowanie

  • Siodło

Polska, 1. poł. XVIII w.

Srebro, turkus, agat (?), drewno, skóra, kucie, złocenie, kameryzacja, wybijanie

Z kolekcji Emeryka Hutten-Czapskiego, dar rodziny w 1903

 

  • Podkład pod siodło i para olster

Polska, 1700-1750

Aksamit, skóra, nić, haftowanie

Z dawnej kolekcji Jana hr. Tarnowskiego (1777-1842) w Dzikowie

 

  • Para pistoletów z zamkiem skałkowym

Czechy, Praga, warsztat Johana Christopa Stiftera, pomiędzy 1670-1680

Żelazo, srebro, drewno, kucie, cyzelowanie, rytowanie, ażur, inkrustacja, rzeźbienie

Z dawnej zbrojowni Piotra Moszyńskiego w Krakowie

 

  • Para strzemion

Imperium Osmańskie, przełom XVII i XVIII w.

Żelazo, kucie, ażur

Dar Edwarda Goldsteina, 1909 rok

Buńczuczny - pancerny na koniu

Buńczuczny - pancerny na koniu

  • Misiurka

Polska, poł. XVIII w.

Żelazo, mosiądz, kucie, wybijanie, repusowanie

Z dawnej zbrojowni Piotra Moszyńskiego w Krakowie

 

  • Kolczuga

Polska, XVII w.

Żelazo, kucie, nitowanie

 

  • Karwasze

Polska, XVIII w.

Żelazo, mosiądz, kucie, wybijanie, rytowanie, wycinanie

 

  • Sajdak

    (łubie i kołczan)

Polska, przełom XVII i XVIII w.

Mosiądz, srebro, skóra, rytowanie, zdobienie niellem

Z dawnej kolekcji Jana hr. Tarnowskiego (1777-1842) w Dzikowie

 

  • Łuk refleksyjny

Imperium Osmańskie, XVII w.

Róg, sznurek, pergamin, malowanie

Z dawnej zbrojowni Piotra Moszyńskiego w Krakowie

 

  • Szabla z pochwą

Polska (?), przełom XVII i XVIII w.

Żelazo, mosiądz, drewno, kucie, trawienie, rytowanie, repusowanie, wycinanie

 

  • Znak hetmański – buńczuk

Polska, 1700-1750

Drewno, pióra strusie, żelazo, klejenie, malowanie

Dar Tadeusza Lubomirskiego, 1909

Według tradycji rodzinnej, znak ten miał być używany pod Chocimiem w r. 1621 przez hetmana polnego Stanisława Lubomirskiego (1583-1649). W rzeczywistości obiekt jest późniejszy i można go łączyć z osobą Hieronima Lubomirskiego (1648-1706), hetmana wielkiego koronnego, kasztelana krakowskiego, uczestnika bitew m.in. pod Wiedniem (1683) i Kliszowem (1702). Buńczuk przed przekazaniem do Muzeum znajdował się w kościele Karmelitów Bosych w Nowym Wiśniczu

 

 

4. Koń czwarty - splendor saski

4. Koń czwarty - splendor saski

  • Rząd koński po rodzinie Sanguszków

Polska, XVIII w.

Srebro, drewno, skóra, aksamit, jedwab, mosiądz, cyrkonia, karneol, rytowanie, złocenie, kameryzacja, zdobienie groszkowaniem, haftowanie

Z dawnej zbrojowni Sapiehów w Krasiczynie.

Według tradycji rząd miał należeć do rodziny Jabłonowskich i uważany był za pamiątkę po hetmanie Stanisławie Jabłonowskim (1634-1702). Następnie należał do kolekcji Adama Stanisława Sapiehy i jego syna, kardynała Adama Stefana Sapiehy

 

  • Para pistoletów z zamkiem skałkowym

Francja lub Belgia, 2. poł. XVIII w.

Żelazo, drewno, kucie, cyzelowanie, ażur, rzeźbienie, aplikacja