Gablota wprowadza kilka ważnych dla polskiego dziedzictwa tematów, będących równocześnie wstępem do tematyki ukazanej w centralnym miejscu wystawy i w jej drugiej części. Podzielona na trzy sekcje, w pierwszej ukazuje skromne pozostałości uzbrojenia z wieku XVII. Otaczają one pamiątki z sarkofagu hetmana Stanisława Żółkiewskiego, którego śmierć w bitwie z Turkami w 1620 roku była wstrząsem. Spadkobiercą hetmana był jego prawnuk, przyszły król Polski i pogromca Porty osmańskiej, Jan Sobieski. Jemu poświęcona jest trzecia część gabloty ukazująca karaceny, rozpowszechnione wśród oficerów uzbrojenie paradne za pośrednictwem wizerunków króla, prezentującego się jako starożytny wódz rzymski. To także początki silnego kultu postaci historycznych obecne w polskim dziedzictwie – trend, który utrzyma się i będzie miał wyjątkowo mocne znaczenie dla polskiego „ducha narodowego” i muzealnictwa w wiekach XIX i XX.
Środkowa część gabloty, to luksusowe uzbrojenie pancernego. To nie tylko ukazanie silnych prądów orientalnych obecnych na ziemiach polskich. To również zagadnienie zbroi duchowej i amuletów, czyli przedmioty, które poprzez napisy i znaki odnoszące się do religii, pełniły ważną rolę w życiu wojskowych.
Polska, 1. poł. XVII w.
Żelazo, drewno, skóra, sznurek, kucie, wybijanie, rytowanie, rytowanie
Depozyt Akademii Umiejętności, 1896
Polska, 2. poł. XVII w. (?)
Żelazo, drewno, skóra, kucie, rytowanie, wybijanie
Depozyt Akademii Umiejętności, 1896
Polska, Lwów (?), po 1620 i 1692
Stop cynowo-ołowiowy, odlewanie, cyzelowanie
Z kolekcji Emeryka Hutten-Czapskiego, 1903 (plakieta) oraz Muzeum Książąt Czartoryskich (figury)
Niemcy, Augsburg, pocz. XVII w.
Żelazo, kucie, rytowanie, ażur, wybijanie
Z dawnej zbrojowni Piotra Moszyńskiego w Krakowie
Węgry (?), ok. 1600-1660
Żelazo, drewno, miedź, kucie, rzeźbienie, miedziowanie
Depozyt Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dar Karola Rogawskiego, 1889
Węgry (?), między 1570-1620
Żelazo, drewno, miedź, kucie, miedziowanie, lutowanie (miedzią)
Depozyt Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, przekazany do Muzeum Narodowego w Krakowie w trakcie likwidacji Muzeum Instytutu Historycznego im. gen. Sikorskiego w Banknocku (Szkocja), z intencją wieczystego przechowania, 1960-1961
Polska lub Węgry (?), między 1585-1600
Żelazo, skóra, mosiądz, kucie
Dar Jozofata Prochowskiego, 1914
Węgry lub Imperium Osmańskie (?), 2. ćw. XVII w.
Żelazo, drewno, kucie
Depozyt Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dar Karola Rogawskiego, 1889
Węgry lub Imperium Osmańskie (?), 2. ćw. XVII w.
Żelazo, drewno, kucie, zdobienie niellem, inkrustacja
Z dawnej zbrojowni Piotra Moszyńskiego w Krakowie
Niemcy, Suhl, pocz. XVII w.
Żelazo, mosiądz, miedź, drewno, róg, kucie, odlewanie, lutowanie, rytowanie, rzeźbienie
Z dawnej zbrojowni Piotra Moszyńskiego w Krakowie
Polska, 1594 (?) (lufa), Francja, XVIII w. (łoże i zamek)
Żelazo, brąz, mosiądz, drewno, odlewanie, cyzelowanie, rytowanie
Z kolekcji Emeryka Hutten-Czapskiego, dar rodziny, 1903
Bliski Wschód, XVII w.
Drewno, róg, pergamin, skóra, malowanie
Polska (?), XVII w.
Żelazo, drewno, bawełna, kucie
Depozyt Akademii Umiejętności, 1896
na manekinie:
Polska, XVII w.
Żelazo, kucie, wybijanie, wycinanie
Z dawnej zbrojowni Piotra Moszyńskiego w Krakowie
Persja, XV/XVI w. (?)
Żelazo, miedź, kucie, wybijanie
Depozyt Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie
Polska lub Imperium Osmańskie, XVII/XVIII w.
Żelazo, srebro, złoto, kamień jubilerski, jedwab, zdobienie niellem, złocenie, inkrustacja
Polska, 1. poł. XVIII w.
Drewno, skóra safianowa, mosiądz, nić metalowa srebrna, srebro, repusowanie, rytowanie, wybijanie, cyzelowanie, złocenie, zdobienie niellem, aplikacja, haft kładziony
Z kolekcji Emeryka Hutten Czapskiego, dar rodziny Czapskich, 1903
na pasie:
Polska, Lwów (?) lub Bliski Wschód, XVII w.
Skóra, srebro, złoto, aksamit, zdobienie niellem, złocenie, wybijanie, ażur, wytłaczanie
Z kolekcji Emeryka-Hutten Czapskiego, dar rodziny, 1903
Imperium Osmańskie, XVII-XVIII w. (?)
Żelazo, drewno, pióra ptasie, kucie, malowanie
Z dawnej zbrojowni Piotra Moszyńskiego w Krakowie
Imperium Osmańskie (oprawa), Europa (głownia), ok. 1700
Żelazo, srebro, drewno, skóra, kucie, rytowanie, wybijanie
Polska (?), Niemcy (?), XVII w.
Żelazo, drewno, skóra, kucie, rytowanie
Imperium Osmańskie, 2. poł. XVII w.
Żelazo, jedwab, nić jedwabna, aksamit, inkrustacja, złocenie, rytowanie
Z dawnej zbrojowni Piotra Moszyńskiego w Krakowie
Polska, Lwów (?) i Bliski Wschód, XVII w.
Skóra, srebro, złoto, aksamit, zdobienie niellem, złocenie, wybijanie, ażur, wytłaczanie
Z kolekcji Emeryka-Hutten Czapskiego, dar rodziny, 1903
Polska, XVII w.
Miedź, srebro, złoto, rytowanie, złocenie
Niemcy, Suhl (lufa), Wolfenbüttel (zamek), 3 ćw. XVII w.
Żelazo, mosiądz, drewno, masa perłowa, kucie, inkrustacja, rzeźbienie, rytowanie
Z dawnej zbrojowni Piotra Moszyńskiego w Krakowie
Polska, XVII/XVIII w.
Żelazo, mosiądz, skóra, srebro, złoto, złocenie
Z dawnej zbrojowni Piotra Moszyńskiego w Krakowie
Polska, XVIII w.
Żelazo, drewno, skóra, kucie, trawienie, rytowanie
Dar Janiny z Kowalskich Korneckiej, 1939. Z kolekcji Zygmunta Ignacego Kowalskiego (1847-1918)
Polska, 2. poł. XVII w.
Żelazo, drewno, skóra, kucie, wybijanie
Dar inż. Jana Perosia, 1932
Polska, XVII-XVIII w. (reperowana i uzupełniana w w. XIX)
Żelazo, mosiądz, skóra, kucie, repusowanie, cyzelowanie, rytowanie
Ze zbiorów Emeryka Hutten-Czapskiego, dar rodziny, 1903
Imperium Osmańskie, XVIII w.
Żelazo, mosiądz, drewno, skóra, srebro, kucie, rytowanie, klejenie, srebrzenie, wybijanie
Polska, XVII w. i 1798 (przemalowanie)
Farba olejna, płótno
Portret uchodził wcześniej za wizerunek hetmana Stanisława Żółkiewskiego
od lewej:
Europa, XVII w.
Żelazo, drewno, kucie, wybijanie
Austria, ok. 1600
Żelazo, drewno, skóra, kucie, wybijanie
Depozyt Akademii Umiejętności, 1896
Włochy, ok. 1620
Żelazo, drewno, skóra, kucie, wybijanie
Depozyt Akademii Umiejętności, 1896
Niderlandy (?), 1620-1630
Żelazo, drewno, kucie, trawienie, wybijanie, rytowanie
Depozyt Akademii Umiejętności, 1896
Niemcy, XVII w.
żelazo, sznurek, wybijanie, kucie, rytowanie
Polska, 2 poł. XVII w. (?)
Żelazo, drewno, skóra, wybijanie, kucie, lutowanie
Depozyt Akademii Umiejętności, 1896
Europa Zachodnia, XVII w.
Żelazo, skóra, kucie, nitowanie
Depozyt Akademii Umiejętności, 1896
Polska, XVII w.
Żelazo, mosiądz, drewno, skóra, kucie, wybijanie
Europa, przełom XVII i XVIII w.
Żelazo, drewno, kucie, trawienie
Depozyt Akademii Umiejętności, 1896
Europa, między 1630-1670
Żelazo, drewno, miedź, kucie, wybijanie, spawanie, rytowanie
Dar z r. 1939
Niemcy, warsztat Johannesa Wundesa st., XVII w.
Żelazo, mosiądz, kucie
Polska, 2 poł. XVII w. (?)
Żelazo, mosiądz, drewno, skóra, kucie, wybijanie
Depozyt Akademii Umiejętności, 1897 rok
Polska, przełom XVII i XVIII w. (?)
Żelazo, mosiądz, drewno, skóra, kucie, wybijanie, rytowanie
Dar Janiny z Kowalskich Korneckiej, 1947. Z kolekcji Zygmunta Ignacego Kowalskiego (1847-1918)